Formaty papieru – drukowanie na różnych rozmiarach arkuszy

Czy wymiar kartki A4 to naprawdę jedyny, który warto znać? No właśnie! Choć ten format króluje w biurach, szkołach i drukarkach, świat formatów papieru jest znacznie bardziej rozbudowany. Przypomnij sobie zeszyty z podstawówki, koperty z fakturami albo plakat rekrutacyjny na słupie ogłoszeniowym – każdy z nich to inny rozmiar papieru.

Podstawową informacją, jaką otrzymujemy od producenta jest to, w jakim formacie papieru nasz model drukarki może drukować. Zazwyczaj jest to A4, czasem to wymiar kartki A3. Jednak drukarki często radzą sobie również z innymi nieoczywistymi formatami. Przybliżę Ci dzisiaj, jak wyglądają różne formaty papieru, jakie mają wymiary oraz pokażę jak ustawić odpowiedni format papieru w drukarce. Zaczynajmy!

Wymiar kartki papieru nie jest przypadkowy – wszystko opiera się na konkretnej normie. W drukarniach i podczas tworzenia rysunków technicznych stosuje się formaty papieru zgodne z międzynarodową normą ISO 216. To ona porządkuje świat kartek na dwie główne serie: A oraz B.

Każdy format kartki oznaczony jest dodatkowo cyfrą, która określa jego wielkość. Zasada jest prosta: im niższa cyfra, tym większy rozmiar papieru. Na przykład wymiar kartki A0 to największy w serii A, a kolejne – A1, A2, A3 i A4 – są od niego odpowiednio mniejsze, ale wciąż zgodne z tym samym standardem.

Format papieru A

Zgodnie z wspomnianymi oznaczeniami, największy format papieru z serii A to A0. Jego pole powierzchni wynosi 1m². Połową arkusza A0 jest arkusz A1. Z kolei połową arkusza A1 jest arkusz A2. Widzicie już zależność?

Każdy kolejny format kartki w serii A powstaje poprzez złożenie na pół arkusza formatu o jeden większego wzdłuż dłuższego boku. Odnosząc tę regułę do wymiarów papieru – szerokość arkusza większego formatu jest równa długości arkusza mniejszego.

Wymiary najpopularniejszych formatów papieru serii A

Zdecydowanie najczęściej stosowanym rozmiarem papieru jest format A4. Używany jest do drukowania wszelkich dokumentów. Możesz się z nim także spotkać tworząc rysunki (np. kolorowanki) oraz w dziecięcych blokach rysunkowych. Czyli tam, gdzie wymiar kartki A4 sprawdza się najlepiej.

Kartka A4 – wymiar

Wymiar kartki A4 to 210 x 297 mm (czyli 21 x 29,7 cm). Jak widać na grafice powyżej, dłuższy bok arkusza papieru A4 jest równy krótszemu bokowi arkusza papieru A3.

Format A3 – wymiary

Wymiar kartki A3 to 297 x 420 mm (czyli 29,7 x 42 cm). Chcąc wydrukować dokument w tym formacie można spróbować dzielenia dokumentu na części lub zaopatrzyć się w drukarkę A3. Kilka takich urządzeń polecałem tutaj: Przegląd drukarek A3 na 2024 rok.

Zgodnie z opisanym schematem powstawania mniejszych formatów, połowa kartki A4 to format A5. Jest to rozmiar standardowego zeszytu szkolnego. Format A6 to z kolei często używany format papieru fotograficznego oraz pocztówek.

Arkusze w formatach większych niż A3 są zazwyczaj stosowane do drukowania plakatów oraz tworzenia rysunków technicznych.

Format papieru B

Format papieru B jest znacznie większy niż jego poprzednik. Powierzchnia kartki formatu B jest o około 41% większa od kartki formatu A o tym samym numerze. Krótszy bok, największego z tej serii, formatu B0 wynosi 1m.

Gdzie używane są formaty papieru B? Formaty papieru serii B są szczególnie znajome branży drukarskiej i poligraficznej. Na początku, używane były jako formaty robocze z marginesami, które po wydruku obcinano, tak aby domyślnie pozostał tylko arkusz o wielkości formatu A. Obecnie nie jest to wymóg, ale wciąż papier formatu B jest używany do drukowania plakatów, diagramów, gazet oraz książek.

W codziennym życiu najczęściej możemy spotkać wymiar kartki B5, kupując np. kalendarz książkowy. Jego wymiary to 176 x 250 mm (czyli 17,6 x 25 cm).

Inne wybrane formaty kartek

Format papieru C

Poza A i B mamy także ustandaryzowany normą ISO 269 format papieru C, który przede wszystkim określa rozmiary kopert. Numer rozmiaru koperty formatu C informuje jakiej wielkości arkusz papieru formatu A zmieści się w niej bez składania.

To znaczy, że w kopertę o formacie C4 bez problemu zmieścisz dokument w formacie A4.

Format DL

Czym jest format DL? Najprościej mówiąc, to klasyczna kartka formatu A4 złożona na trzy. Jego wymiary to więc 99 x 210 mm (czyli 9,9 x 21 cm). Arkusze tego typu stosowane są do druku ulotek, broszur czy zaproszeń.

Odrobinę większy rozmiar ma koperta DL – jedna z najpopularniejszych. Jest to 110 x 220 mm (czyli 11 x 22 cm).

Formaty arkuszy w innych krajach

Dotąd rozmawialiśmy o formatach papieru, które obowiązują w Polsce i większości krajów świata. Ale warto wiedzieć, że nie wszędzie królują kartki A4 i A3. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i częściowo w Meksyku stosuje się inne wymiary kartek papieru, zgodne z normą ANSI.

Zamiast serii A, B czy C, mamy tam zupełnie inne określenia i proporcje. Najczęściej używane są dwa formaty kartki: Letter (listowy) i Legal (oficjalny).

• format Letter ma wymiary 216 x 279 mm (czyli 21,6 x 27,9 cm)
• format Legal ma wymiary 216 x 356 mm (czyli 21,6 x 35,6 cm)

Jak ustawić odpowiedni format papieru w drukarce?

Skoro znasz już teorię i rozróżniasz bez problemu wymiar kartki A4 od formatu B5 czy DL, pora przejść do praktyki. Bo nawet najlepsza wiedza o rozmiarach papieru na nic się nie przyda, jeśli drukarka nie wie, z czym ma do czynienia.

Ustawienia podajnika

Każda drukarka na podajniku papieru powinna mieć opisane formaty, z którymi współpracuje. Dodatkowo, powinna być wyposażona w suwaki, dające możliwość dostosowania szerokości oraz wysokości papieru. Opisane na podajniku rozmiary oczywiście w tym pomagają. 

Spójrz na przykładowe zdjęcie drukarki z szufladą zamkniętą (papieru nie widać, gdy jest zamknięta). Suwaki są zaznaczone strzałkami. W pierwszej kolejności musisz ustawić ten po środku, aby uzyskać odpowiednią długość.

Następnie dopasowujesz szerokość tak, aby kartki były nieruchome podczas pracy drukarki. Zapobiega to zacinaniu papieru. 

Dobrze ustawiony format papieru w drukarce to gwarancja, że wydruk będzie wyglądał dokładnie tak, jak chcesz – bez krzywych marginesów czy poucinanych tekstów.

Zmiana ustawień drukowania

Nawet jeśli perfekcyjnie włożysz papier do podajnika, ustawisz suwaki i zadbasz o fizyczny wymiar kartki, to i tak możesz się zdziwić przy wydruku.

Jeśli chcesz wydrukować dokument w konkretnym rozmiarze, musisz to też zaznaczyć wysyłając zadanie do druku. W przeciwnym razie, możesz się zaskoczyć tym, co zobaczysz na kartce!

W oknie drukowania (na zdjęciu poniżej) są dostępne opcje takie jak rozmiar papieru, czy rozmiar zdjęcia, Po prawej stronie znajduje się podgląd tego, jak będzie wyglądał druk.

Poeksperymentuj. Sprawdź na podglądzie, jak wygląda druk, gdy wybierzesz papier A4, w rozmiarze zdjęcia zaznaczając rozmiar A6. Pamiętaj, że nie wszystkie drukarki są takie same!

Czego się dzisiaj dowiedzieliśmy?

Podsumowując, popularne formaty papieru oznaczone są kolejnymi literami alfabetu, z czego najbardziej użytkowym dla przeciętnego człowieka jest: wymiar karki A4, C (do wielkości 3) oraz C4.

Jeśli chodzi o drukowanie dokumentów w różnych formatach, to jest to możliwe po zmianie odpowiednich parametrów drukarki. Na zwykłej domowej drukarce bez problemu poradzimy sobie z wydrukiem zdjęć, ulotek oraz kopert. Oczywiście, jeśli wymiary wykorzystywanego papieru znacznie przekraczają wymiary naszego podajnika w drukarce, to druk takiego dokumentu (np. plakatu) musimy powierzyć profesjonalistom.

Jeśli chciałbyś abym krok po kroku pokazał Ci w jaki sposób drukować na kopertach to zapraszam do artykułu w temacie drukowanie na kopertach.

Zajrzyj też do naszego sklepu internetowego DrTusz

FAQ